Migren Nasıl Başlar ?

Migren çocuklukta kendini gösterir...

Çocuğunuzu araba tutuyor, alerjisi var, uyuma güçlüğü çekiyor ya da sık kusuyorsa ileride migrenle karşılaşma ihtimali çok daha yüksek...

Çünkü migren, beyni ve sinir sistemi daha hassas olan insanları esir alıyor!

Migren ve baş ağrıları, insanlık tarihi kadar eski. Asurlularda, Mısır papirüslerinde baş ağrısıyla ilgili bilgiler yer alıyor... Ancak yüzyıllar önce olduğu gibi bugün de migren sırrını koruyor. Tedavideki hızlı ilerlemelere karşın hastalığın nedeni hâlâ bilinmiyor.

Günümüzde baş ağrısı şikâyeti olanların toplumdaki oranı yüzde 90’lara kadar ulaşıyor. Dünyada en sık rastlanan hastalıklar arasında ilk sırada yer alan baş ağrıları, işgücü ve ekonomik kayıplarda da en ön sırada gelen hastalıklardan... Baş ağrılarından migren, ‘yaşam kalitesini kalp krizinden bile çok düşüren hastalık’ olarak anılıyor.

Uzmanlara göre herkes hayatının bir döneminde mutlaka baş ağrısı çekiyor. Pek çok hastalıkta olduğu gibi başağrılarının da çeşitleri, alt grupları var. Bu yazı dizimizde baş ağrılarına ve en çok bilinen baş ağrısı olan migrenle ilgili merak edilenlere ışık tutacağız...

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Baki Göksan, baş ağrıları ve migren konusundaki sorularımızı yanıtladı...

Baş ağrılarının görülme sıklığı nedir?

Baş ağrısı toplumda en sık görülen şikâyetlerin başında gelir. Nasıl ki kişi hayatı boyunca ‘Nezle olmadım’ deme hakkına sahip değilse neredeyse ‘Hiç baş ağrısı çekmedim’ deme oranı da ona yakındır.

Oranı nedir?

Baş ağrısı şikâyeti olanların oranı toplumda yüzde 90’lara ulaşır.

Baş ağrılarının kaç tipi var?

İki büyük gruba ayrılır. Doğrudan doğruya baş ağrısı tablosuyla ortaya çıkan, başka bir hastalıkla ilişkisi olmayan baş ağrıları. Bunlar da kendi içinde üçe ayrılır; migren, gerilim tipi ve küme baş ağrıları olmak üzere. Bunlara primer (birincil) baş ağrıları da denir. İkinci grup baş ağrıları ise yüzde 10 oranında görülen, nedeni belli bir hastalığa bağlı olanlardır.

Baş ağrıları hangi hastalıkların habercisi?

Beyin damar hastalıkları, sinir sistemi hastalıkları, beyin tümörleri, göz hastalıkları, sinüzit, menenjit gibi hastalıkların seyri sırasında bunlara bağlı olarak ortaya çıkan baş ağrıları, bu hastalıkların en önemli belirtilerindendir.

Birincil baş ağrılarının görülme oranı nedir?

Tüm baş ağrılarının yüzde 90’ını migren ve gerilim tipi baş ağrıları oluşturur.

Her 5 kadından biri...

Migrenin görülme sıklığı nedir?

1998’de yapılan ‘Türkiye Baş ağrısı Epidemiyoloji Çalışması’na göre Türkiye’de 15 - 55 yaş arasında yüzde 16.4 oranında görülüyor. Kadınlarda yüzde 22, erkeklerde yüzde 11. Kısacası her 5 kadından, her 10 erkekten birinde migrene rastlanıyor.

Özellikleri nedir migrenin?

En önemli özelliği ataklar (kriz) halinde ortaya çıkması. Ağrı başladığında 4 ile 72 saat arasında sürmesi. 3-5 gün ya da bir hafta ara verir, sonra tekrar ortaya çıkar. Ayda 3-4 kez ortaya çıkar. Genellikle başın tek tarafını tutar. Ağrı, zonklayıcı özellikte, orta veya şiddetlidir. Kişinin günlük aktivitesini ileri derecede kısıtlar veya engeller. Aktivite sırasında ağrı daha da kötüleşir. Ağrıyla birlikte bulantı, kusma, ışıktan, sesten rahatsız olma ve ağrının artması sözkonusudur. Hastalar genelde sessiz, loş bir yerde uyuyarak krizi atlatmaya çalışır.

Migrenin kaç tipi var?

Genel olarak iki gruba ayrılır. ‘Aura’lı dediğimiz ön belirtili migren ve aurasız migren. Migrenlerin yalnızca yüzde 10’u auralıdır.

Migrenin belirtileri

Migrenin aurası nedir?

Aura, ön belirtili migrende rastlanan şikayetlerdir. Bu belirtilerin çoğu görmeyle ilgilidir. Hasta, parlak ışıklar, zig zag çizgiler gördüğünü ya da görmenin bulanıklaştığını, bir alanda veya bir bölgede görme kaybı olduğunu söyler. Ayrıca kolda, bacakta uyuşma, baş dönmesi, konuşmayla ilgili bozukluklar da görülür. Ve ağırı başlar.

Migrenin nedeni ne?

Migrenli kişi doğuştan yatkın olarak dünyaya geliyor. Migrenlilerin beyni, sinir sistemi daha hassas, uyarıya yatkın. Migrende kalıtımın etkisi var mı?

Genetik geçiş önemli rol oynuyor. Eğer annesi migren olan çocuk, annesine diğer özellikleriyle benziyorsa o çocuğun migren olma riski çok yüksek. Çevresel faktörler bunun üzerine eklendiğinde migren ortaya çıkıyor.

Ağrı sırasında neler oluyor?

Beyin etrafındaki damarlar genişliyor, damarların çevresinde şişmeler meydana geliyor. Sinir uçları, damardaki her genişlemede uyarılıyor ve zonklama biçimindeki bu ağrıyı kişi algılamaya başlıyor.

Migren ağrısı dışardan anlaşılır mı?

Ağrı sırasında gözde kızarma, yaşarma, göz çevresinde şişme ve renk değişiği görülebilir.

Yetişkinlerde daha çok

Alerjik temeli nedir migrenin?

Küçüklüğünde alerjisi olanlarda ya da araba tutan çocuklarda ileri yaşlarda migrene daha sık rastlanıyor. Araba tutması, sinir sisteminin hassasiyetiyle ilgili ipucu veriyor.

Çocukluğa dair başka ipuçları var mı?

Uyku düzensizliği, uyuma güçlüğü olan çocuklar, belli bir nedeni olmadan ortaya çıkan kusmalar. Kolay kusan çocuklarda ileride daha sık migrene yakalanıyor.